Eeuwige bron

De Eeuwige bron, het duurzaam vasthouden van water

‘Wateroverlast was ons grote probleem; nu is droogte de sluipende moordenaar’. Krachtige woorden die ons in de gesprekken over het ‘Plan van Aanpak’ voor de Gebiedsvisie Notter-Zuna werden toevertrouwd. De laatste jaren krijgen we bijna elke dag beelden voorgeschoteld van droge akkers, uitgedroogde beken, bruine bomen en dorre weilanden. In het oosten van Nederland is de grond zo uitgedroogd dat de neerslag die valt niet altijd kan worden opgenomen.

Droogte is ook geen tijdelijk verschijnsel meer, maar een terugkerend groot probleem. En de problemen stapelen zich ook nog eens op. Verdroging heeft tot gevolg dat de schade van te veel stikstof en verzuring wordt vergroot. De droogteschade is op vele fronten voelbaar. Gescheurde muren, hoge concentraties van geneesmiddelen en meststoffen in ons grondwater, overmatige algengroei, lage opbrengsten van akkerbouwgewassen en grasland, zeldzame planten en vlinders gaan in aantal drastisch achteruit etc. De maatschappelijke en economische schade is enorm. Alleen al voor de landbouw werd de economische schade door droogte in 2018 geraamd op 820 miljoen tot 1,4 miljard euro.

Tijd voor een andere benadering. Initiatiefnemers Vitens en H+N+S Landschapsarchitecten hebben het zogeheten concept Eeuwige bron bedacht. Daar hebben ze ook al de EO Wijers prijs mee gewonnen. Kern van dit concept is het vasthouden van water. Het concept is in een fictief plan uitgewerkt voor de Sallandse Heuvelrug.

De Eeuwige bron biedt – en omvat ook – meer dan alleen water. Ook landbouw en energie zijn belangrijke componenten. Water, landbouw en energie kunnen elkaar ook versterken. Schone energieopwekking en opslag in lokale knooppunten biedt ruimte voor boeren om hun bedrijf te verduurzamen. Het vasthouden van water zorgt voor meer waterbeschikbaarheid waarvan iedereen kan profiteren.
Circulair systeem EB
Na het fictieve plan voor de Sallandse Heuvelrug is het nu tijd om het concept van de Eeuwige bron uit te proberen voor de deelgebieden Zuna – Noetselerberg (Z/N) en Notter – Wierden (N/W). Dit doen we in de vorm van twee pilots, voor elk deelgebied (elke pilot) werken we met een pilotprojectgroep, samengesteld uit personen die:
woonachtig en/of beroepsmatig actief zijn in één van de deelgebieden Zuna – Noetselerberg (Z/N) of Notter – Wierden (N/W); actief zijn op het gebied van energiegebruik/-winning, landbouw, landschap & natuur, en/of watergebruik; enthousiast en geïnteresseerd zijn in de mogelijkheden van Eeuwige bron
kaart waterwinning EB
De pilotprojectgroepen komen (minimaal) drie keer bij elkaar in de maanden oktober t/m december van dit jaar. In de laatste bijeenkomst hopen we oplossingen te oogsten en op pilot en overkoepelend niveau resultaten te formuleren. De eerste bijeenkomsten vonden plaats op 15 oktober en 12 november 2021.

Eerste bijdrage ‘waar kunnen we water vasthouden’
Een eerste resultaat kunnen we laten zien aan de hand van onderstaande kaart. Op de bijeenkomst van 28 september 2021 werd aan de aanwezigen de vraag gesteld waar kunnen we water vasthouden? Hun suggesties zijn in onderstaande kaart opgenomen.
kaart waterwinning EB-ALV
Voor en door wie
Opdrachtgever voor deze toepassing van de Eeuwige Bron is Vitens. Verder zullen in de begeleidingsgroep de volgende organisaties betrokken worden: Coöperatie Notter-Zuna, gemeente Wierden, Waterschap Vechtstromen, provincie Overijssel en Nationaal Park Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal. Opdrachtnemers zijn: H+N+S Landschapsarchitecten (Jaap van der Salm & Arjen Spijkerman) en Bert ter Avest, Vormgever Omgevingsparticipatie.

Ben je geïnteresseerd en heb je vragen, neem dan gerust contact op met Bert ter Avest: bert@teravest.org of via 06-53861673.